اسرار کاوش

از جمله آثار شاخص موجود در اهواز مي توان بناي معين التجار را نام برد اين بنا مربوط به دوره قاجاريه زمان پادشاهي ناصر الدين شاه بوده و يكي از يادگارهاي بازمانده از شهر قديم اهواز است. پس از اعطاي امتياز كشتي راني در رودخانه كارون به دولت انگليس (سال 1266ش) يكي از تجار ايراني نيز كه از اين امتياز برخوردار شد. حاج معين بوشهري معروف به معين التجار از تجار شهر بوشهر بود كه در ابتداي تاسيس بندر ناصري وارد شهر اهواز شد

بنای معین التجار (خانه شیخ خزعل) مربوط به دوره قاجار است و در اهواز، خیابان ۲۴ متری، خیابان کاوه غربی، نبش اول واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۰ آبان ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۱۵۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این کاروانسرا کنارپل سفید و در بافت قدیمی اهواز قرار گرفته است و در دوره قاجار که کار کشتیرانی تجاری در رودکارون از خرمشهر به اهواز و بالعکس رونق یافته ، شخصی به نام معین التجار که یک بازرگان سر شناس بوشهری بود این کاروانسرا و ساباط را با همکاری شخصی به نام محمد حسن خان سعدوالدوله بنا نمود . ناصرالدین شاه قاجار در سال1306هجری قمری به منظور پیشرفت کار بازرگانی ، کارون جنوبی را که از اهواز تا به دریا راه داشت برای کشتی رانی بیگانگان آزاد ساخت .

سرای معین التجار ، یکی از بناهای ارزشمند بافت قدیم اهواز، سرای بازرگان سر شناس بوشهری حاج محمد تقی معین التجاراست که در دوره قاجاریه با همکاری محمد حسن خان سعدوالدوله در ساحل رودخانه کارون بنا شد.معین تاجر بوشهری در ابتدای شکل گیری بندر ناصریه وارد شهر اهواز می شود و در ساحل رود کارون دفتر کار خود را تاسیس کرده در کنارآن حمام، بازار، باغ و مسجدی احداث می نماید که این مسجد از کنار رودخانه تا حدود ) خیابان کاوه و بیمارستان امام« ره »بیمارستان جندی شاپور(امتداد می یافته است.تاجر بوشهری با ساخت این سرا و کشیدن یک رشته خط آهن از کنار رودخانه تا محل مسجد حاج رئیس )معروف به مسجد سر سچه( مال التجاره ای را که از خرمشهـر به وسیله کشتی به بنــدرگاه اهـواز وارد می شود با واگن های اسب کش تا این محل انتقال می داد و سپس با استفاده از خط آهن شرکت نفت تا محل اهوازقدیم حمل کرده و در آنجا پس از تخلیه به وسیله کشتی به محلی به نام شلیلـی در سه فرسنگــی شــوشتــر می رساند.از سال1307 تا سال 1332 کشتـی های تجــاری بــار خود را در سرای تاجر بوشهری تخلیه می کردند.تا چند سال قبل سرا به صورت غرفه-غرفه و یا به عنوان انبار مورد استفاده قرار می گرفت تا اینکه در سال 1374 براثرآتش سوزی بخش اعظم آن از بین رفت و بیشتر ستونها و سقف دچار آسیب دیدگی شدید شد.
حاج محمدبوشهری ملقب به معین التجار و مشهور به حاج محمد دهدشتی در سال ۱۲۳۸ شمسی در بندر بوشهر متولد شد. پدرش حاج محمدرحیم دهدشتی از تجار و اعیان بوشهر اصالتاْ از اهالی شهرستان کهگیلویه بود که به دلیل فقر و تنگدستی از دهدشت راهی بوشهر می شود و درآنجا ابتدا حجره ای راه اندازی می کند ولی در انتها از تجار برجسته جنوب کشور می شود. پس از مدتی حاج محمدرحیم و پسرش محمد ورشکست شدند و کشور را به قصد عراق ترک می کنند و در شهر نجف اقامت و مدتی در حرم حضرت علی(ع) کفشداری زوار را برعهده می گیرند آنها پس از مدتی به بوشهر باز می گردند و در حجره ملک التجار که شوهر عمه حاج محمدبود اقامت و بار دیگر در حالی که معین التجار ۲۸ ساله بود یعنی در سال۱۲۶۶ شمسی به بغداد می رود و کار تجارت و بازرگانی وی گسترش می یابد. معین التجار با آگاهی از فوت شوهر عمه اش ملک التجار راهی بوشهر می شود و با زرنگی و مصالحه وارث ۴۰۰هزار روپیه می شود. او که در دوران مشروطه از تجار برجسته ایران بود امتیاز چندین معدن را بدست آورد.او در سال ۱۸۹۰ امتیاز کمپانی ناصری را که یک شرکت کشتیرانی در کارون بود را بدست آورد. همچنین او موظف به تاسیس کاروانسرا – اسکله و راه شوسه و مغازه بین اسکله تا شوشتر شد و حمل و نقل کالا و کشیدن خط راه آهن بین بندر ناصری(اهواز) تا شوشتر به کمپانی وی واگذار شد.وی با برادران« لینچ» همکاری نزدیکی داشت. آنها در صدور و فروش خاک قرمز- اکسید سنگ و … با هم همکاری می کردند. معین التجار وقتی راهی تهران شد ۳۰ هزار متر باغ لاله زاردر حوالی خیابان سعدی خریداری کرد و چندین عمارت باشکوه درآنجا بنا نهاد.او نماینده مردم بوشهر در مجلس شورا بود و با آیت الله مدرس همکاری نزدیکی داشت و در مبارزه با قرارداد۱۹۱۹ وثوق الدوله با انگلیس نقش موثری داشت. وثوق الدوله برای مجازات و تحقق قرارداد خود اقدام به تبعید مخالفین کرد که در همین راستاپنج نفر از رجال برجسته کشور را به کاشان تبعید کرد آنها عبارت بودند از:حاج محمد دهدشتی( معین التجار بوشهری)-محتشم السلطنه-مستشارالدوله- ممتاز الدوله و ممتاز الملک آنها ۸ ماه در تبعید بودند تا اینکه مشیرالدوله به جای وثوق الدوله سکان دولت را دست گرفت.البته رجال برجسته و مخصوصاْ تجار در مخالفت یا موافقت با دولتها و در نهایت شکل گیری پهلوی نقش موثری داشتند. همزمان با نخست وزیری رضا شاه در منزل معین التجار جشن و شادمانی برپا شد و وی خطبه و اشعاری در مدح سردار سپه قرائت کرد.رضاشاه از تجار برای همراهی خویش در سرکوب عشایر نیز نهایت بهره را برد بطوریکه می توان ردپای حاج محمد دهدشتی(معین التجار) را در سرکوب قیام عشایر جنوب ملاحظه کرد او داعیه مالکیت دشت سرسبز ممسنی و مناطق کهگیلویه و بویراحمد را داشت.البته معین التجار کار لوله کشی به حرم مطهر حضرت علی(ع) را ۲۰ سال پیش از لوله کشی تهران به پایان رساندوی در سال ۱۳۱۲ در تهران فوت نمود.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

نیایشگاه مند مربوط به دوره اشکانیان – دوره ساسانیان است و در شهرستان دشتی، روستای وراوی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این اثر تاریخی باستانی در دامنه کوه مند و به فاصله ۳۰ کیلومتری خورموج، غرب روستای وراوی و زایر عباسی قرار دارد. در ارتفاع سنگی مشرف به رودخانه خشکی که بستر رودخانه قدیمی است آثار حجاری و کوه تراشی در دل صخره وجود دارد از بستر رودخانه راهی به ارتفاع ۶۰ متر که اولین مدخل آتشکده‌است، کشیده شده‌است.

یک شاه نشین با یک سکوی میانی و یک سکوی افقی که در سمت راست شاه نشین قرار گرفته و یک اطاق قوسی با انحنای منظم که با سنگ و گچ و گل ساخته شده جالب توجه‌است. نمای خارجی فعلی آتشکده عبارت از یک مدخل با سقف قوسی و دو مدخل مستدیر القاعده و ده حفره به شکل مدخل‌های طرفین سکوی شاه نشین مدخل اصلی و با اندازه‌های متفاوت که به احتمال به منزله پنجره و نورگیرهای رواقهای اصلی آتشکده بوده‌اند. آتشکده از سه طبقه میانی یا اصلی، تحتانی و فوقانی تشکیل شده‌است که با هم ارتباط داشته و در عین ارتباط، نوع ساختمان هر یک با دیگری متفاوت بوده که گویا از هر یک از طبقات برای منظور خاصی استفاده می‌شده‌است.

در بستر رودخانه خشک فعلی آثار ساختمان‌ها و آبگردان‌ها و بندهایی در اراضی پای کوه و در اطراف مسیل وجود دارد که از وجود میدان بزرگی در جلوی کلات حکایت می‌کند که سطح آن با خاک و سنگ بالا آورده بوده‌اند. با توجه به وجود آثار آب انبار و بقایای درختانی از فاصله دویست متری پای کوه احتمال می‌رود در جلوی آتشکده میدانی وجود داشته و برای جلوگیری از نفوذ سیلاب‌های شدید در اطراف تپه، بندهای زیادی از سنگ و گچ ساخته بوده‌اند. بیش از نیم قرن پیش در جانب شمالی آتشکده و پشت کوه نیز آثار حفره‌ها و شاه نشین و درختانی وجود داشته‌است و از آنجا راهی به آتشکده منتهی می‌شده‌است که به مرور زمان بر اثر ریزش کوه آن آثار ازبین رفته‌اند. گویا نقشه اصلی مقایر کلات متأثر از مقابر فنیقی است و با توجه به طرز قرار گرفتن دخمه‌ها بر روی یکدیگر و کم شدن تدریجی ابعاد آن‌ها در طبقات بالاتر، همان نقشه زیگورات‌ها و میل‌های خاص مضرس است که اصلی ایلامی و بابلی دارد اما نقشه صلیبی دهلیزها نقشه هندی و ایرانی است. مقابر کلات دارای صفحه‌ای مستقل و در عین حال متأثر از تمدن‌های مختلف ایرانی و هندی و آشوری، فنیقی و ایلامی است.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

آتشکده کوسان مربوط به سده‌های اولیه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان بهشهر، روستای کوهستان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۵۴۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در جنوب غربي روستاي آسيابسربهشهر در بالاي كوه آتشكده اي قرار دارد. آتشكده‌ي كوسان در بهشهر از بيشمار آتشكده‌هايي است كه از روزگار شهرياري ساسانیان برجاي مانده‌است. ظهیرالدین از آن با نام «كوسان» یاد می‌كند و می‌گوید: پسر قباد آتشکده‌ای در آنجا بساخت. بر پايه‌ي نوشته‌هاي ابن اسفندیار، در این جايگاه به دست تازيان(:اعراب)، پادگان نظامی ایجاد شده‌است. به هرروي پيدا شدن آثار باستانی و همچنین مجموعه‌ای از سكه‌های ساسانی در آن، همگی نشان از ارجمندي محل در روزگار ساسانی دارد اين آتشكده در 4 كیلومتری باختري(:غرب) بهشهر است. ابن اسفندیار از این آتشكده نام برده مي‌گويد، فیروزشاه و احتمالا فیروز ساسانی از آتشكده ديدار كرده‌است. آتشكده در جنوب‌باختري روستاي آسيابسر و در بالاي كوهي كم ارتفاع است و با شماره‌ي 5410 در سياهه‌ي آثار ملي ايران،‌ثبت شده است.

بنا داراي نقشه‌‌اي مربعي در ابعاد 5/8 در 5/8 متر است. از سنگ و ساروج ساخته شده و بخش ظاهري ديوارها با سنگ‌هاي منظم هندسي چيده شده‌اند و درون ديوارها با لاشه‌سنگ و خاك پر شده است‌. بهشهر شهری در بخش خاوري(:شرقي) استان مازندران است. روستای «کوهستان» در شش کیلومتری باختر شهرستان بهشهر است. نام پيشين کوهستان «کوسان» بوده و قدمتش را به پیش از اسلام برآورد كرده‌اند. به گواهی تاریخ کوهستان، زمانی «طوسان» نام داشته و به دست «طوس نوذر» از خاندان «کیانیان» بنیاد شده است. در زمان قباد ساسانی چند جای از مازندران و طبرستان آباد شد از آن جمله آتشکده شهر کوسان بود که به دست کیوس فرزند بزرگ قباد و برادر انوشیروان در زمان شهرياري او در تبرستان و مازندران بنیاد شد. نقطه‌ای که آتشکده‌ي كوسان ساخته‌شده هنوز برجاي است و به همان نام خوانده می‌شود.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

آتشکده زرتشتیان کرمان واقع در خیابان ایرانشهر به سال 1303 خورشیدی بنیان گذاری و در همان سال آتش ورهرام در این مکان تخت نشین شد . تاریخچه آن به این قرار است :
در سال 1282 خورشیدی که ارباب کیخسرو شاهرخ ساخت مدرسه ملی ایرانشهر را آغاز نمود یک نفر به نام ستاره خانم از ورثه وکیل الملک به والی شهر کرمان عریضه نوشت که غیر مسلمان حق ندارد عمارت مشرف بر خانه مسلمان بسازد و شما چگونه اجازه می دهید که زرتشتیان این کار را انجام دهند . والی شهر فوراً مامورانی را برای تعطیل و خراب نمودن مدرسه به آن مکان فرستاد ، ارباب که از این عمل زشت به خشم آمده بود به کارگرها تاکید کرد به هیچ عنوان اجازه خراب کردن ندهند تا شخصاً اقدام کند و بی وقفه به ساختمان والی رفت و بدون اجازه وارد اتاق شد و با جدیت به والی گفت ” زمانی که …. فرمودند دولت برای جماعت مدرسه بسازد ، حالا که جماعت خود مدرسه می سازد دولت خراب می کند من همین الان به … تلگراف می زنم و از ایشان کسب تکلیف می کنم … ” والی که مغلوب ارباب شده بود دستور داد تا مامورین برگردنند و این عمل ستاره خانم با شکست روبرو شد و مدرسه ملی ایرانشهر رسماً در سال 1285 خورشیدی افتتاح گردید . چندی بعد ستاره خانم دولاب ( باغ ) خود را که همین آتشکده فعلی می باشد به فروش گذاشت و دونفر از همکیشان زرتشتی به نامهای دینیار رستم مرزبان و رستم فرخ این باغ را خریداری نمودند و هرکدام سه دانگ از باغ را مالک شدند . در آن زمان ممر آب فتح آباد از داخل این باغ عبور می کرد و این همکیشان باغ را به نحوی دلنشین آباد نمودند . چندین سال بعد شخصی به نام ارباب جمشید خدارحم نرسی آبادی که از تاجران زرتشتی مقیم بمبئی بود مدتی در کرمان اقامت نمود ، این شخص نیکوکار برای تجارت میان بمبئی و ایران از شهرهای سیستان و کرمان و یزد و تهران می گذشت و در نقاط مختلف آثار خیری از خود به جای گذاشته بود در کرمان نیز به این فکر افتاد تا مسافرخانه ای برای رهگذران زرتشتی احداث کند تا هر زمان همکیشی مانند خودش مجبور به اقامت در این شهر شد بتواند در این مسافرخانه استراحت کند .
ایشان با این نیت آماده خرید مکانی مناسب در یکی از محله های زرتشتی نشین شد و این باغ که مقابل مدرسه بزرگ ملی زرتشتیان بود نظرش را جلب کرد . در آن زمان متاسفانه دینیار رستم مرزبان به رحمت ایزدی رفته بود ، ایشان سه دانگ سهم رستم فرخ را خریداری کرد ، از آنجائیکه همین مقدار برای ساخت مسافرخانه کافی بود اما راضی نشد که باغ را تفکیک و دیوار گذاری کند.
به همین منظور با وارثین آن مرحوم که دو خواهرش بودند به نامهای مروارید و شیرین صحبت کرد که اگر آنها هم راضی به وقف نمودن سهم برادرشان هستند تا نامی از او که اولادی هم نداشته به یادگار بماند می توانند با وی شریک در این خیر شوند و آنها نیز قبول نمودند با این نیت که درنصف دیگر باغ که سهم برادرشان است آتشکده و نمازگاه ساخته شود و زرتشتیان بتوانند در این جای پاک نیایش پروردگار را بجای آورند و بدین ترتیب طبق وقفنامه موجود در تاریخ 1303 خورشیدی این خیرین نیک نهاد ، جمشید خدارحم و مروارید رستم و شیرین رستم کل شش دانگ باغ را وقف جماعت نموده و سند آنرا به انجمن جوانان زرتشتیان کرمان واگذار نمودند .
“ازدیگر آثار خیر نیک اندیش جمشید خدارحم می توان به ساخت پذیرشگاه منطقه دزداب ، بازسازی جوی آب نرسو آباد ، سپرده گذاری در انجمن زرتشتیان بمبئی جهت کمک به نیازمندان و ساخت آب انبار و خیله در پیر نارکی و بازسازی این پیر برحق نام برد . ”

نیک اندیشان در طی طریق راهشان همت خوب نیاکانشان را به همراه خواهند داشت . آری ساخت آتشکده و پذیرشگاه کرمان به دست این بزرگواران در زمینی به مساحت چهار هزار متر مربع انجام شد و بعدها با همت دهها نفراز دهشمندان زرتشتی این مکان به مساحت هشت هزار متر مربع افزایش یافت و اکنون شامل سالن اجتماعات و سالن نهارخوری و ساختمان کتابخانه و مرکز کامپیوتر و مرکز پشتیبانی سایت انجمن ( www.kza.ir ) و موزه مردم شناسی زرتشتیان ایران و دبیرخانه انجمن و سالن کنفرانس هیئت مدیره و ساختمان آموزشی جهت کلاسهای دینی می باشد که همگی آنها توسط انجمن زرتشتیان کرمان اداره می گردد .

در حال حاضر مجموعه آتشکده کرمان بزرگترین و محترمترین مکان اجتماعی بهدینان کرمان است و علاوه بر بازدیدکنندگان زرتشتی سالانه بیش از ده هزار نفر گردشگر و توریست از این محل بازدید می نمایند.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

يكى از كهن ترين نمونه هاى آتشكده گنبد دارى است كه احتمالا متعلق به زمان پارتيان است زمينه بناى سنگى موسوم به بازه هور به فاصله هفتاد كيلومترى از جنوب شهر مشهد در ضلع شرقى روستايى به نام رباط سفيد در ابتداى تنگه اى بازه هور واقع است. از نظر لغوى بازه در فارسى درى به قسمتى از ديواره كوه گفته مى شود كه خورشيد از ميانه باز آن بطرز باشكوه و زيبايى طلوع نمايد و شايد نام بازه هور از همين جا باشد. به لحاظ ويژگيهاى معمارى اين بنا نمايانگر بخشى از اجزا و عناصر ساسانى است كه آندره گدار آن را به قرن سوم ميلادى نسبت داده است. همچنين عده اى براين باورند بناى سنگى بازه هور آتشكده اى از دوره ساسانى است.

بطور كلى معمارى اين بنا چهار طاقى است كه از چهار طرف باز بوده و عناصرى گنبدى بر فراز آن قرار گرفته است فضاى ورودى نيز داراى سه درگاهى بلند و عريض است كه احتمالا در حكم تالار ورودى به فضاهاى معمارى طرفين شمار مى آيد. اما ورودى اصلى بنا از ضلع غربى ايجاد شده كه درگاهى هاى همسان در اطراف، حاكى از الحاقات پيرامون آن است. در سطح فوقانى پلان مربع بنا چوبهايى بركنج آن نصب گرديده كه احتمالا گامهاى اوليه براى ايجاد گوشوار جهت ايجاد گنبد در بناها بوده است. اين بنا در واقع هسته مركزى يك مجموعه معمارى است به فاصله نزديكى از اين بنا. ويرانه هايى در قلعه تاريخى به نام دختر و پسر برفراز بلندى مشاهده مى شود.

دو پژوهشگر معروف (هرتسفلد در كتاب ابنيه و آثار تاريخى ايران و آندره گدار در كتاب آثار ايران) اين بنا را از نزديك ديده اند و آن را از آثار دوره ساسانى ميدانند. بناى بازه هور داراى يك گنبد و سه ورودى و در گذشته از سمت مشرق به بناى ديگرى اتصال داشته و در دو سوى شمالى و جنوبى آن نيز الحاقياتى مانند راهرو و ايوان وجود داشته است. در مجموع اين بنا را مى توان هسته مركزى يك مجموعه معمارى كهن دانست. اين بناى قديمى و ارزشمند به فاصله حدود ۸۰ كيلومترى مشهد و در سمت شرق روستاى رباط سفيد واقع شده است.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

آتشکده نوشیجان در حدود 60 کیلومتری جنوب همدان و 20 کیلومتری شمال غرب ملایر در منطقه‌ای به نام شورکات در بالای تپه‌ای طبیعی به ارتفاع حدود 37 متر قرار گرفته است.

از سال 1346 خورشیدی به سرپرستی دیوید استروناخ حفریات علمی در این محل آغاز گردید که منجر به شناسایی سه دوره فرهنگی در سه طبقه مجزا شد. طبقه سوم متعلق به دوره اشکانیان، طبقه دوم مربوط به هخامنشیان و طبقه اول به مادها تعلق دارد. این تپه محل استقرار مادها از نیمه دوم قرن هشتم تا نیمه اول قرن ششم پیش از میلاد بوده است.

در تپه نوشیجان بخش‌های مختلفی به جا مانده‌اند که عبارتند از: بنای قدیمی جبهه غربی (نخستین نیایشگاه)، تالار ستوندار (آپادانا)، معبد مرکزی (دومین نیایشگاه)، اتاق‌ها و انبارها، تونل، حصار و دژ.

با توجه به طرح و نقشه مجموعه بناهای این تپه می‌توان گفت که نخستین نیایشگاه پس از احداث تالار ستوندار ساخته شده و از دو محوطه مربوط به هم طرح‌ریزی شده است. بقایای یک آتشدان در جبهه جنوبی نشانگر مراسم نیایش آتش می‌باشد. اتاق معبد به صورت شمالی- جنوبی ساخته شده و در بدنه مخروطی شمال آن سه طاقچه به طور نامشخص دیده می‌شود که یکی از آن‌ها حالت هواکش داشته است. در حاشیه ضلع جنوبی معبد، بقایای یک سکوی برجسته وجود دارد که احتمالاً شالوده پایه ستون‌های معبد بوده است.

تالار ستوندار (آپادانا) بر روی سکویی خشتی قرار گرفته و شالوده آن بر پایه شفته‌ریزی با ملات گل و کف‌سازی نهاده شده است. این تالار نیز شمالی- جنوبی است و ضلع شرقی آن زاویه قائم نداشته و ضلع غربی متکی به بقایای ستون غربی است. با توجه به پلان عمومی این تالار می‌توان آن را با تالارهای ستوندار حسنلو و گودین تپه مقایسه کرد. تالارهای ستوندار حسنلو، گودین تپه و تپه نوشیجان با تالارهای اورارتویی که از آلتین تپه آسیای صغیر به دست آمده قابل مقایسه هستند و احتمالاً با تاثیرپذیری از هنر معماری «اورارتو» ساخته شده‌اند.

اثر بعدی شناخته شده در این طبقه معبد اصلی است که شکل آن به صورت نیمه چلیپا بوده و با همان عناصر معماری دژ ساخته شده است و به نظر می‌رسد پس از تخریب به منظور حفاظت، با لاشه سنگ‌های ورقه‌ای پر شده است زیرا در هنگام حفاری و پس از تخلیه سنگ‌ها، معماری آن با همان شکل اصلی خود ظاهر شده است. در زاویه شمالی سرسرا و در داخل بنای اصلی، پایه آتشدان و محراب معبد دیده می‌شود و بر روی این پایه مقداری خاکستر از بقایای آتش در حین نیایش به دست آمده است.

اتاق‌ها و انبارها از دیگر آثار مهم طبقه اول تپه نوشیجان هستند که در شرقی‌ترین قسمت تپه قرار گرفته و دارای حصار، بارو، اتاق‌های مسکونی و انبار است. نخستین اتاق که احتمالاً اتاق نگهبان است، بلافاصله بعد از ورودی قرار گرفته و به شکل مستطیل است. در این اتاق مراسم آتش برپا می‌شده و این امر از سوختگی دیوارها مشخص است. در ضلع غربی اتاق ورودی، سرسرای قلعه دیده می‌شود و در ضلع شمالی آن بقایای پله‌های مدور به طرف بالا بوده که متأسفانه به کلی نابود شده است.

بر روی دژ بقایای شکاف‌ها و سوراخ‌هایی است که احتمالا به منظور دفاع از قلعه ایجاد شده که درِ بعضی از آن‌ها در هنگام پر کردن مسدود شده‌اند. این سوراخ‌ها شبیه تیرکش می‌باشند که در معماری آشوری و اورارتویی به خوبی قابل مشاهده‌اند. سقف اتاق‌ها و انبارها احتمالاً پوشش چوبی داشته اما پوشش بعضی راهروها و شبستان‌ها به صورت هلالی و با خشت‌های بزرگ زده شده که جالب توجه و حائز اهمیت است.

مصالح ساختمانی این بنا از خشت‌هایی به ابعاد 13×40×25 سانتی‌متر استفاده شده و مستطیل شکل است در صورتی که خشت‌های به کار برده شده در دوره ساسانیان، مربع شکل هستند.

اثر دیگر تونل (حفره) است که در بخش شمالی تالار ستون‌دار و در امتداد شرق و غرب به شکل، سردابی حفر شده که در عمق 3 متری به ‌صخره منتهی می‌شود.

این تونل دارای 13 پله به ارتفاع 170 سانتی‌متر، عرض 180 سانتی‌متر و به طول 20 متر حفر شده است.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

آتشکده ساسانی مربوط به دوره ساسانیان است و در نطنز، خیابان مالک اشتر، کوی مسجد جامع، محله قصبه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۱۱ با شمارهٔ ثبت ۱۸۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. آتشکده نطنز از آتشکده های چهاتاقی است که قدمت آن را به دوران ساسانیان نسبت میدهند . این بنا در کوچه پشت مسجد جامع نطنز در باغی موسوم به باغ امام جمعه قرار دارد . در حال حاضر توسط خانه های خالی از سکنه اطراف احاطه شده و چون مسئولین مربوطه در آن را برای هر کسی باز نمی کنند ، راه رسیدن به آن دشوار و از داخل باغها است . البته از روی بام خانه ها میتوان فقط به قسمت بالایی آن نزدیک شد . از بالای بام مسجد جامع و همچنین از کنار مسجد به راحتی میتوان بقایای گنبد فرو ریخته آن را دید .

بقایای بنای چهارتاقی بر روی سکویی به ارتفاع حدود 5/2 متر از زمین قرار گرفته است . در حال حاضر دو جرز شمالی بصورت منفرد و دو جرز جنوبی همراه با یک تاق قرار دارند . بخش جنوبی بنا به دیوار خانه های مجاور چسبیده است و در دیوار غربی آن هنوز آثار در یکی از منازل که به آن متصل بوده دیده می شود . بخش شمالی و غربی اما بصورت آزاد مانده و توسط باغ و زمین کشاورزی احاطه شده است .

چهارتاقی محوطه ای در حدود 122 متر را اشغال کرده است . از چهارتاق ، چهار جرز آن بر روی دو سکو ، که یکی بر فراز دیگری ساخته شده دیده می شود . ارتفاع مجموع دو سکو 15/2 متر و ابعاد حرزها 67/2 در 78/2 می باشد که هر کدام پس نشستگی به ابعاد 67 سانتیمتر دارد و بر روی آن در قسمت ساقه گنبد ، گوشواره قرار گرفته است .

سالم ترین قسمت بنا ضلع جنوبی آن است که در آنجا دو گوشواره از چهارتاق ، و یکی از تاقهای چهارگانه باقی مانده است .

مصالح به کار رفته در این بنا از قلوه سنگ رودخانه ای و ملات گچ و خاک می باشد . برای کلاف کشی تاق ها الوار چوبی به کار رفته و از اندود گچ و کاهگل در پوشش بنا استفاده گردیده .

آثار موریانه حاکی از حمله آنها به الوارها است که با از میان رفتن الوارها ، بر اثر تکان زلزله گنبد تخریب شده است .

بر روی لایه نازکی از گچ آثار رنگ آمیزی وجود دارد . در زیر این لایه گچی اندود کلفتی از کاهگل وجود دارد و کاه درون اندود را موریانه خورده است . احتمالا این آثار رنگ آمیزی متعلق به دوره های بعدی بوده که آتشکده کاربرد اولیه خود را از دست داده بوده است . در واقع شاید بتوان گفت مربوط به زمانی است که مسجد دوره آل بویه در نزدیکی آن ساخته شد . نزدیک بودن آتشکده و مسجد حاکی از آن است که مسجد در اراضی آتشکده ساخته شده است .

کهنسالان محل به نقل از پیشینیان اظهار داشته اند که در داخل محوطه آتشکده آثار قبوری وجود داشته که مالکین زمین های اطراف آنها را محو نموده اند . پس بعید نیست که از این مکان در دوران آل بویه به عنوان آرامگاه استفاده شده باشد .

در سال 1320 هنگام نوسازی خانه شخصی به نام حاج جعفر مهربانی واقع در جنوب آتشکده ، چاهی در حیاط حفر شد . این چاه به کانال زیر زمینی که ابتدا و انتهایش نامعلوم بود برخورد کرد و در گود برداری حیاط نیز به گودالی با پوشش گچ مواجه گردیدند که مجددا آن را با خاک پر کردند .

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

در نزدیکی محله ی علی پهلوان(شهرستان جهرم) و در دامنه ی شمالی کوه البرز بر روی تپه ای کوچک، ساختمانی است که آن را قدمگاه می خوانند .
این بنا شباهتی به شبستانهای مسجد داشته و شامل یک عده طاق های رو به شمال است. در قسمت وسط در پشت طاق های فوق محوطه ی سرپوشیده شبیه چار سوق بازار وجود دارد و در همین قسمت است که بر روی قلعه سنگی نقشهایی حجاری شده و در نتیجه نام قدمگاه را به کلیه ی این ساختمان داده است . در بالای درگاه یکی از اطاقهای شرقی در داخل بنا سنگی نصب گردیده و اشعاری از حکیم سرائی شاعر معروف جهرم بر روی آن نوشته شده است.

در این اشعار از این ساختمان تحت عنوان آتشکده نام برده شده است ولی طبق تحقیقاتی که اداره ی باستان شناسی انجام داده اعلام نمود که بنای مزبور آتشکده نبوده و بناهای بعد از اسلام است . هرچند این بنا از بناهای اسلامی است ولی قرائنی در دست است که احتمال قوی می رود در ادوار قبل از اسلام در این نقطه آتشکده وجود داشته و بعداً به صورت فعلی درآمده است .چرا که این ساختمان شبیه آتشکده ها که یک منبع یا حوض در جنب آن بوده و یک آب انبار هم در مجاور آن است و همچنین مانند آتشکده ها دارای یک اطاق در وسط به صورت ۸ ضلعی است و علاوه بر این شواهد مثل آتشکده ها که دارای اطاقهای متعدد در اطراف اطاق آتش می باشد و این بنا در اطراف اطاق وسط قرار دارد و از طرف دیگر با شهرتی که از قدیم به عنوان آتشکده داشته می توان نتیجه گرفت که ساختمان مزبور آتشکده بوده و با ظهور اسلام نظیر هزاران بنای دیگر تغییر شکل داده و به صورت اسلامی به خود گرفته است .
یادآور می شویم که این بنا متعلق به دوره ی ساسانی است . بنای قدمگاه چند سالیست که مرمت شده است. متأسفانه مسؤولین نسبت به نگهداری آن زیاد اهمیت نمی دهند به طوری که در زمان اندکی پس از مرمت و بر اثر بی توجهی برخی افراد از دیوارهای آن به عنوان تابلو نقاشی و یادگار نویسی استفاده می شود.

قدمگاه جهرم

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

اين آتشكده در ده كيلومتري غرب داراب قرار دارد و به سبك چهار تاقي با گنبد ساخته شده است. آوار ديوارهاي اين آتشكده را تا نصف گرفته است و گنبد آن ريخته است. كنار آتشكده كوه سنگي حفره سياه و همچنین چشمه طبیعی بزرگی به نام اغلان قز که به معنی دختر و پسر می باشد، قرار دارد.

بنا به روايت مروج الذهب مسعودي اين آتشكده به دستور اشو زرتشت بنا شده است. زرتشت به يستاف شاه دستور داد تا آتش مقدس جمشيد را بيابد و يستاف شاه آنرا در خوارزم يافت و به دارابگرد آورد و در آنجا آتشكده اي بنا نمود و آتش مقدس را در آن نگه داري و سپس شهر خرم دارابگرد را بنا نمود.

از سال 332 هجري قمري نام آن به آتشكده آذرجو تغيير كرد. همانند همهٔ چهارتاقی‌های روزگار ساسانی دارای پلانی مربعی است. این سازهٔ تاریخی خاموش از لاشه‌سنگ با ملاط گچ دست‌کوب ساخته‌شده‌است. بدنه داخل اثر، گچ‌اندود بوده که پهنای لایه‌های گچی آن ۵ سانتیمتر است.

لازم به ذکرست که چهارتاقی‌ها سازه‌هایی بوده‌اند که بیشتر کاربری مذهبی داشته‌اند. آتشکده، سازهٔ زادبومی ایرانی است که اگر به آن توجه شود ارزش آن نمودار خواهد شد.

هرگاه به ارزشمندی آتشکده‌ها پی برده شود، می‌توان امیدوار بود که آتشکده‌ها هم مانند ساختمان‌های دیگر بازسازی شوند و این بخش از معماری ایرانی برای آیندگان به یادگار بماند. درکنار آتشکده آذرجو دو حلقه چاه سنگی دردل کوه تراشیده اند که از آنها به عنوان مخزن آب، برای دو آسیاب که در زیر آن قرار دارد، استقاده می شده است

آدرس: 10کیلومتری غرب داراب ، آتشکده آذرجو

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

آتشکده‌ی آذرخش یکی از آتشکده‌های خاموش ایران است. نامهای دیگر این آتشکده مسجد سنگ ومسجد سنگی می باشد. این آتشکده در پنج کیلومتری جنوب‌شرقی شهر داراب، در دامنهٔ کوه ساخته‌شده است. سازه‌ای شگفت‌انگیز با نمای چلیپا(صلیبی شکل) .

مساحت این آتشکده 420 مترمربع است که یکپارچه از کوه تراشیده شده است.

بخشی از سقف این سازه باز است و در زیر آن حوض کم‌ ژرفایی است. در بیرون این سازه، اتاق کوچکی در کوه ساخته شده که گویا جایگاه نگهبان آتشکده بوده‌است.

بنای مسجد، عبارت از محوطه صلیبی شکلی است که در اطراف آن، دورتادور، رواقی با جرز، ستون و دهانه‌های طاقدار قرار گرفته است.

پوشش چهار بازوی محوطه صلیبی شکل، به صورت طاق گهواره‌ای ساخته شده، اما پوشش بخش میانی به صورت مربع بریده و فضای روبازی در نظر گرفته‌اند و در زیر آن و وسط تالار، حوض ۴ گوش کم عمقی ساخته‌اند.

طولانی‌ترین قسمت بنا، طول شرقی غربی است که از در ورودی شروع می‌شود. ورودی‌های آن در سمت جنوب شرقی قرار دارد و فاصله آن از ابتدای درگاه ورودی تا انتهای شمال غربی تقریبا ۲۰ متر است.

طول دو سوی دیگر مسجد که یکی در راستای جنوب غربی و دیگری در امتداد شمال شرقی قرار دارد حدود ۱۸ متر است.

به نظر می‌رسد که کار احداث این بنا با کندن کوه از بالای نورگیر شروع شده و به صورت یک چاه با پلان مربع به پایین رفته است و سپس از ۴ سمت دیواره‌های چاه، ایوان‌های مسجد کنده شده‌اند که از نظر زمانی می‌تواند تاریخ اتمام آن را به یک چهارم کاهش دهد.

در قسمت ورودی، یک هشتی به ابعاد ۷۸/۲ و ۶۰/۹ متر وجود دارد، که البته با انحرافی که در این قسمت بوده، ابعاد آن اندکی متغیر است. دورتادور مسجد را رواقی به عرض ۱ تا ۱۰/۱ متر همراه با جرزهایی احاطه کرده است، که در سمت محراب مسدود می شوند.

نمای بیرونی و ظاهری مسجد سنگی، بیشتر اسلامی نشان می دهند تا ساسانی. اما، از وجود عناصر ساسانی نیز در اینجا نباید غافل بود. داشتن محراب مقرنسکاری با خطوط کوفی، بویژه قطع شدن راهروها در دو طرف محراب و قرار گرفتن آن در سمت قبله و کتیبه های کوفی، دلایل اسلامی بودن بناست.

کنار مسجد سنگی، یک اتاق با سقف طاقی شکل وجود دارد، که با 3 پلکان وارد کف آن می‌شود. این اتاق 8 متر طول، 3.15 متر عرض و 1.95 متر ارتفاع دارد.

این مسجد در دو قسمت کتیبه دارد، یکی کتیبه محراب و دیگری کتیبه‌ای است که در قسمت بالای ورودی داخلی جلوخان و ابتدای ایوان شرقی در بالای درگاه و جرزهای طرفین آن قرار دارند.

سقف‌ها و جرزها، به جز در راهروهای گردشی اطراف، همگی قوس بیضی شکل نزدیک به جناغی دارند و در واقع همانند طاق آهنگ هستند. اغلب منابع و متون ایرانی که قدمت آنها از دوران قاجار تجاوز نمی کند، مسجد را یک بنای مربوط به دوره ساسانی می دانند که به مسجد تبدیل شده است.

برخی از پژوهشگران بر این باورند که آتشکدهٔ آذرخش در آغاز یکی از نیایشگاه‌های مهرپرستان آریایی بوده که در روزگار ساسانیان به آتشکده دگرگون شده است‌.

در زمان محمدحسن مبارز به سال 652 قمری، محرابی به این آتشگاه افزوده شده و از آن پس، این سازه مسجد شده‌است. در نزدیکی آتشکدهٔ آذرخش، آسیابی در دل کوه ساخته شده‌است که از نظر معماری در نوع خود یگانه ‌است.

آسیاب سنگی داراب

در قسمت شمالی مسجد سنگی یا آتشکده آذرخش دارابگرد، آسیاب سنگی بزرگی قرار دارد که در دل کوه ساخته شده است. این آسیاب دارای دو استوانه سنگی عظیم در بالای کوه است که از طریق آنها آب مورد نیاز آسیاب تامین می شده است. دو جوی سنگی و ساروجی در دامنه کوه قرار دارند که چندین کیلومتر مسیر پرفرازو نشیب را در بالای کوه طی می کنند و آب را به آسیاب می رسانند.

چندین حلقه چاه سنگی در بالای کوه برای برقراری توازن در انتقال آب ایجاد کرده اند که طول برخی از آنها بیش از 15 .متر است. این آسیاب از حیث بنا و ساختمان در نوع خود در ایران بی نظیر است و قدمت آن به عصر ساسانیان می رسد.

در قسمت غربی ورودی آسیاب کتیبه ای به خط کوفی مربوط اتابکان وجود دارد، ظاهراً این آسیاب در این دوره تعمیر و راه اندازی می شود و مجدداً در دوره قاجاریه توسط حاکم داراب تعمیر می گردد. کتیبه ای به خط فارسی به صورت نظم چگونگی راه اندازی مجدد این آسیاب در عصر ناصر الدین شاه را بیان می کند.

در نزدیکی آتشکده آذرخش، آسیاب آذرخش قرار دارد که دیدن آن را به گردشگران پیشنهاد مینماییم.

آدرس: کیلومتر 5 جاده کمربندی داراب به حاجی آباد

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415